Nhiếp ảnh gia Trần-Phong-Cừ sinh năm 1908 tại quận Hồng Hoàng, Triều-Châu, tỉnh Quảng-Đông, Trung-Quốc. V́ lư do phiên âm tiếng Hoa khác nhau, ông thường được biết đến dưới các tên như Trần-Phương-Khiêu hoặc Trần-Phương, hoặc Tchen Fong Ku, hoặc Tchen Fung Kou.

Ông cùng gia-đ́nh định cư tại Chợ Lớn, Việt Nam, từ 1937. H́nh ảnh ông chụp tại Hoa-Nam trước khi đảng Cộng-sản Trung-Quốc chiếm Hoa-lục năm 1949, thường được nhiều tiệm ăn của người Hoa tại Sài-G̣n, Chợ Lớn t́m mua, treo trong tiệm để tưởng nhớ quê hương.

Ông tham-dự các cuộc Triển-lăm Ảnh Nghệ-thuật tổ chức lần đầu tiên tại Hà-Nội năm 1952 và các năm sau, 1953, 1954 và sau này tại Sài-G̣n, 1957… Ông ưa thích phế-tích Đế-Thiên Đế-Thích (Angkor Wat, Cambodge) và ông đă đến đó 13 lần, có lần vài ba ngày, có lần ông ở cả tháng, lần chót là khoảng giữa thập-niên 1960. Những h́nh ảnh ông thu được về phế tích này tương đối c̣n lành lặn hơn h́nh ảnh mà ta thấy ngày nay, bị tàn phá tan hoang sau bao nhiêu năm chiến-tranh. Ông sử dụng máy ảnh Rolleiflex TLR 6x6 và Zeiss Ikon Super Ikonta 6x9, phim Kodak Plus-X, 125 ASA.

Ông di-cư sang Pháp năm 1979 và tạ thế tại Paris năm 1984. Sau khi ông mất, thân nhân t́m được một số ảnh của ông, vốn đă bị thất lạc quá nhiều, in sách ảnh "Tchen Fung Kou Photo Collection", 2005 để làm quà tặng thân hữu và không bán .

Chúng tôi được thân nhân của ông Trần-Phong-Cừ cho phép phổ biến một số h́nh ảnh của ông tới quư bạn đọc.


(Tiếp theo)