Bộ Ảnh Quê Hương của Lại Diễn Đàm
Bộ Ảnh Đẹp của Lại Diễn Đàm
Tôi muốn
t́m một câu cô đọng cho bài ảnh giới thiệu về một nhiếp ảnh gia tuần này
- về một người anh lớn tôi thành thật cảm mến - vậy mà măi không tài
nào bắt đầu được. Bộ ảnh anh gửi cho tôi hơn cả tháng nay cứ lôi ra tẩn
mẫn xem rồi cất vào không biết bao nhiêu bận. Mồng 8 Tết, tôi bèn gọi
cho anh, xin anh cho đôi lời chia sẻ tâm sự suốt 40 năm cầm máy. Vẫn
giọng nói vang vang vui vẻ của anh, rằng anh sẽ viết và gửi. Như được
tháo cởi một điều ǵ đó, tôi hớn hở nhẹ nhơm chờ đợi. Và, toàn bộ nội
dung email anh gửi: “Thích nhiếp ảnh từ nhỏ”. Vỏn vẹn chỉ 5 chữ thế
thôi! Và, tôi bắt đầu từ đó.
Nhiếp ảnh gia Lại Diễn Đàm
Xin
giới thiệu với các bạn nhiếp ảnh gia Lại Diễn Đàm. Anh sanh năm 1948 ở
Hải Hậu - Nam Định. Nhưng sớm rời quê lên Hà Nội từ tấm bé, mang theo kư
ức tuổi thơ về một quê hương giữa hai con sông Hồng và Ninh Cơ hạ nguồn
đưa nước về biển. Xem ảnh của anh, man mác như ngỡ ḿnh đang thơ thẩn,
thả hồn ở đâu đó trong cảnh quê nhà. Ảnh của Lại Diễn Đàm luôn bắt ḿnh
bâng khuâng, đưa đẩy một tâm trạng về cảnh quê rất đời người và người
đời. Xa mà gần, gần mà xa. Tôi thấy nơi ảnh của anh một tấm ḷng trắc
ẩn, hồn nhiên, chân thật và như thủ thỉ với người xem về những ǵ anh
yêu thương trân trọng nhất. Và, có lẽ bạn cũng cảm được phần nào “cái
đau đáu yêu thương ấy” của anh với bộ ảnh sau đây.
1. Tác phẩm "Gánh con"
Xin mở đầu bằng tác phẩm gánh con.
Tuổi
học tṛ, NAG Lại Diễn Đàm miệt mài 5 năm tại trường nhạc khoa đàn dây.
Ai cũng tưởng cung bậc âm thanh đưa anh vào nghiệp nhạc. Nhưng anh lại
tiếp tục 5 năm học Hội hoạ tại trường Mỹ Thuật. Rồi ai cũng tưởng nghiệp
của anh sẽ là những ǵ anh học. Nhưng, chụp ảnh là tất cả với anh. "Thích chụp ảnh từ nhỏ".
2. Tác phẩm "Nghề sông nước"
3. Tác phẩm "Xe đạp thồ"
4. Tác phẩm "Phút giải lao"
5. Tác phẩm "dáng nhà nông"
6. Tác phẩm "Đôi nam nữ và Ô Quan Chưởng
7. Tác phẩm "Chia sẻ"
8. Tác phẩm "Hồ sinh thái"
9. Tác phẩm "Cảnh quê"
10. Tác phẩm "Trâu"
11. Tác phẩm "Hồ Gươm"
12. Tác phẩm "Cắt tóc"
Ảnh
của anh Lại Diễn Đàm luôn hướng về cội nguồn, thấm đẫm bản sắc dân tộc,
tác phẩm giàu tính sáng tạo, phản ánh chân thực cuộc sống bằng những
h́nh tượng điển h́nh được khái quát trong một bố cục đơn giản, vững về
tạo h́nh, những đường nét tinh tế tạo cảm giác thích thú và lay động
t́nh cảm của đông đảo người yêu ảnh một chiếc giếng thơi h́nh bán nguyệt
đẹp như trong ca dao, ngôi thủy đ́nh mái đầy rêu phong mọc giữa ao sen
vùng Sơn Nam Hạ. Xem ảnh mà như c̣n nghe thấy ở đâu đó tiếng hát văn
những đêm hội làng, rặng xoan đào hoa rụng tím đường quê như níu kéo
những bước chân trong chiều vội và những bà, những chị vùng biển quê ông
đội thúng trên đầu thay đôi quang gánh mải miết trên đường xa... đă trở
thành những h́nh tượng nhiếp ảnh mà anh dày công vẽ bằng ánh sáng, thứ
ánh sáng làm mê đắm người xem.
Mỗi lần liên lạc với anh, ḿnh lại có tin anh đang đi chụp ảnh đây đó,
trải hồn ḿnh vào những khoảnh khắc bất chợt, để rồi thổi bùng lên trong
ḷng người xem ngọn lửa của t́nh yêu quê hương và những kỷ niệm đẹp về
một thời xa vắng. Xem ảnh của anh chụp, ta như nghe thấy tiếng thời gian
lướt nhẹ trong nắng và trong gió, cùng với giọng à ơi của người mẹ trẻ
sau lũy tre làng... Anh như kẻ bộ hành phiêu lăng, cái phiêu lăng của
nghệ sĩ cần cuộc sống nhiều lắm, v́ anh đi t́m cái đẹp. Như đă nói cái
đẹp của âm thanh, của hội hoạ không thoả, anh đi t́m cái đẹp trong tâm
t́nh, trí tuệ, trong thiên nhiên, trong cuộc nhân sinh. Ảnh của anh là
chân dung của cái đẹp của đời người, của người đời, của vạn vật.
13. Tác phẩm "Giếng Làng"
14. Tác phẩm "Thiếu nữ và cánh đồng"
15. Tác phẩm "Têm trầu"
16. Tác phẩm "Ruộng"
17. Tác phẩm "Sóng lúa"
18. Tác phẩm "Cày ruộng và gieo mạ"
19. Tác phẩm "Bà giáo"
20. Tác phẩm "Bến chài"
21. Tác phẩm "Thú vui của trẻ con"
22. Tác phẩm "Nghề tằm truyền thống"
23. Tác phẩm "B́nh minh"
24. Tác phẩm "Đánh cá"
25. Tác phẩm "Góc buổi sáng phố Hàng Vải"
26. Tác phẩm "Đánh dầm và trâu"
27. Tác phẩm "Kho cá"
28. Tác phẩm "Thiếu nữ bên hồ"
29. Tác phẩm "Đi chợ sớm"
30. Tác phẩm "Kiếm sống"
31. Tác phẩm "Vịnh Hạ Long"
32. Tác phẩm "Đi bộ trước vườn cải"
33. Tác phẩm "Chùa Một Cột"
34. Tác phẩm "Đặc sản chuối Nam Định"
35. Tác phẩm "Đôi bạn"
36. Tác phẩm "Ruộng lúa Sapa"
37. Tác phẩm "Thả chim"
38. Tác phẩm "Du lịch"
39. Tác phẩm "Trên đường làng"
40. Tác phẩm "T́nh mẫu tử"
Hơn 40 năm cầm máy ảnh, vẫn chỉ một chia sẻ vắn "thích chụp ảnh từ nhỏ".
Có lẽ đến giờ, khi đă tầm 65 tuổi đời, nhiếp ảnh gia Lại Diễn Đàm vẫn
tiếp tục đi t́m cái đẹp qua nhiếp ảnh. Những cái đẹp khác nhau, đối lập
nhau, nhưng chung là cái đẹp. Sự ưa thích ở từng người khác nhau, có thể
không hoàn toàn giống nhau. Cảm xúc thẩm mỹ cũng không đồng nhất. Người
thích t́m loại cảm xúc này, kẻ thích loại khác, tuỳ theo thể chất, tính
t́nh, tâm trạng, hoàn cảnh... Có cái đẹp chỉ thoả măn giác quan hay thị
giác. Có cái đẹp của món đồ trang sức. Có cái đẹp xuyên vào trí tuệ,
con tim, càng ngắm càng đẹp, càng ngẫm càng tuyệt vời. Có cái đẹp của
t́nh yêu thiêng liêng, nhiều xúc cảm, và khi được tiếp cận phần nào, qua
ảnh, người ta như chạm được một giá trị của cuộc sống, để mà sống! Với
tôi, ảnh của anh Lại Diễn Đàm cho tôi cảm xúc đó.
Đàm Lan