"Art is the way, and I will die in the midst of it..." Có thể tạm dịch ra tiếng Việt  là cho tới khi nhắm mắt lìa đời,  tôi cũng chưa đi hết được con đường nghệ thuật. Phan Vũ Bình có lẽ tâm đắc với câu này khi anh để nó ở vị trí rất trang trọng trên cover dĩa hình gửi cho chúng  tôi. Nếu  xác quyết  như thế , chắc chỉ có những người thật sự mang trong mình dòng máu nghệ sĩ sáng tạo, vinh danh nghệ thuật như một tôn giáo thì mới có những suy nghĩ như vậy... chọn đường nghệ thuật mà lại còn cảm biết mình sẽ chết vì đi trên đường đó như Phan Vũ Bình là cả một lựa chọn dũng cảm và hết sức khó khăn.


Với hơn 100 ảnh đen trắng phóng sự, nghệ thuật khá phong phú và đa dạng ở nhiều đề tài, một số lượng tác phẩm dễ nể mà Phan Vũ Bình có lòng ưu ái gửi tặng cho chúng tôi như một món quà quí cho những người làm văn nghệ lưu vong. Giữa lúc con người đang quá ư bận rộn mệt mỏi để mưu sinh, lo âu vì đủ thứ bất an trong đời sống...thì những tác phẩm ảnh nghệ thuật của Phan Vũ Bình gửi tới người xem cùng chia xẻ với anh một cái nhìn rất riêng của anh về con người và đời sống. Với tâm tình rất văn nghệ như vậy, đây quả là một điều rất đáng quý.
Phan Vũ Bình sinh năm 1964  ở Vĩnh Long - Việt Nam, là thuyền nhân vượt biển tị nạn năm 17 tuổi, ở Phi Luật Tân 3 năm. Tới Uc năm 1983 ở Sydney 14 năm trước khi về ở Tây Uc.  Yêu thích nhiếp ảnh nghệ thuật đen trắng từ năm 21 tuổi nhất là chụp chân dung, đã từng triển lãm ảnh nhiều lần...anh thích bún bò Huế, màu bạc. Phan Vũ Bình cho biết những nhiếp ảnh gia anh yêu thích là: Lê Anh Tài, Phạm Văn Mùi, Ngô Ðình Cường, Man Ray, David Hamiton, Don McCullin and Linda Eastman.


Số lượng tác phẩm nhiếp ảnh của anh khá nhiều và đa dạng, có kỹ thuật cao của nhiếp ảnh chuyên nghiệp, có nhiều dấu hiệu của một tài năng nhiếp ảnh nghệ thuật, với sự đam mê như thế, chắc chắn anh sẽ có khả năng đi xa hơn nữa trong lãnh vực ảnh nghệ thuật..


Phan vũ Bình và ảnh khỏa thân
I was born "Naked"
Why can't I be Naked before I die.
Tạm dịch khi tôi sinh ra đời thì trần truồng, vậy tại sao tôi không thể trần truồng trước khi tôi chết ?.Ðó là những câu người ảnh Tây Úc Phan Vũ Bình(Perth) viết trên CD ảnh khỏa thân đen trắng. Nhân đây cũng xin nhắc lại nhà thơ Quách Thọai có một câu thơ rất nổi tiếng:
" Một mai tôi chết trần truồng không cơm áo"


Ảnh nude của Phan Vũ Bình không phải là lọai ảnh khỏa thân chuyên nghiệp nhằm  tính gơi dục ép phê ngay tức thì như chúng ta thường thấy trên các lọai tạp chí chỉ dành cho người lớn,…  cho nên anh đã không cố tình phô diễn bằng màu sắc những thân hình vệ nữ bốc lửa hay những đường cong mỹ miều của nhũ hoa một cách rõ nét. Nếu có thì nhũ hoa của người đàn bà mà PVB miêu tả là một sự e ấp sau một làn vải mỏng hay qua một khe áo rộng...…

 
Với một khung cảnh rất đời thường rất riêng tư trong đời sống thường nhật của mỗi gia đình - anh đã đặt chủ đề chính vào để sáng tạo: chẳng hạn người đàn bà khỏa thân chuẩn bị tắm được chụp rất tình cờ qua khung cửa kính.  người đàn bà khỏa thân tắm nắng trong nhà, trên chiếc giường tình ái,thân hình đàn bà khỏa thân rất thanh thản dường như đang tự thưởng thức nét đẹp của hóa công cho mình.
Với một kỹ thuật ảnh đen trắng nhuần nhuyễn, anh xử dụng kỹ thuật đảo âm(negative) và một số kỹ xảo khác để nhấn mạnh  - Phan Vũ Bình đã sáng tạo cho riêng mình một cái nhìn về nude. Anh cũng cố gắng tự bứt phá của những ước lệ về ảnh nude những ý tưởng không còn nhiều tính dục thông thường. Có chăng phảng phất đâu đó nude chỉ là một cái cớ để gữi gắm một ý tưởng triết học nào đó trong những tác phẩm của mình ? Chúc anh thành công trên con đường nghệ thuật nhiếp ảnh nhiều gian nan và thách đố.

Trò chuyện với Phan Vũ Bình
Xin chào anh Phan Vũ Bình, cơ duyên nào đưa anh tới nhiếp ảnh ?
Xin chào anh và các anh chị em trong ban biên tập. Tôi rất vui khi được trò chuyện với các quý vị và lại được hồi tưởng lại những kỷ niệm của một thời ảnh đen trắng tưởng là đã... đen thui. Tôi đến với nhiếp ảnh rất tình cờ và khá thú vị. Hồi còn bé tôi rất mê hôi họa, thế là tôi cứ đụng đâu là quệt đó. Tôi thích tranh của họa sĩ VIVI trên các bìa sách Tuổi Hoa, tôi mê tranh của cố họa sĩ Tạ Tỵ, và Nguyên Khai. Hơn một lần bàng hoàng với màu vàng điên dại của Van Gogh, ngơ ngác trước những họa phẩm của Picasso... Khi sang định cư ở Úc tôi vẫn đeo đuổi giấc mơ hội họa nhỏ bé của mình.


Một ngày nắng đẹp, người họa sĩ chưa thành là tôi được lệnh của chủ nhà phải dọn đi cấp tốc vì lý do tôi đã biến cái nhà 2 phòng mướn không qua trung gian của ông ta thành cái ... xưởng vẽ. Giấc mơ trở thành họa sĩ tan tành theo mây khói trong ngày nắng đẹp ấy. Rất buồn nhưng sau này nghĩ lại thì âu cũng là cơ duyên để mình tới với nhiếp ảnh.

     - Khi chuyển sang chơi nhiếp ảnh anh có cảm nghĩ như thế nào?

Người cũ mà lạc vào thế giới mới mà anh, với tôi thật là tuyệt vời, mênh
              
mông tới vô tận, sung sướng vô cùng. Ðôi khi tôi có những suy nghĩ sự bạc đãi của người đời có khi lại mang đến cho ta một hạnh phúc bất ngờ -Ðời vẫn ban cho ngọt bùi (VTA) như trong trường hợp của tôi nói trên.


Tại sao những chủ đề đời thường (Still Life) lại hấp dẫn anh ?

Tôi muốn tạo một cách nhìn, một cảm nhận riêng của mình khi những hình ảnh đời thường xảy ra hàng ngày  tình cờ hiện lên trong ống kính và tôi đã giữ lại nó. Có thể nó là những hình ảnh của  hạnh phúc hay khổ đau vẫn thường đến với mỗi người chúng ta, thế thôi. Cũng có những tác phẩm tôi có chủ ý trước bắt đầu từ một biến cố nào đó không hẳn của riêng mình, tìm cách tạo được một bố cục tốt và những nguồn sáng thích hợp để diễn tả...

     - Anh nghĩ thế nào về ảnh phụ nữ khỏa thân?

- Trong nhiếp ảnh, nude là một đề tài đẹp và hấp dẫn người nghệ sĩ sáng tạo và theo tôi không thể thiếu được trong sân chơi nhiếp ảnh. Nếu trong âm nhạc tình yêu là đề tài muôn thủa thì có thể ví khỏa thân trong ảnh là một bản tình ca tuyệt vời. Thực ra để chụp  được một tác phẩm ảnh khỏa thân nghệ thuật  không mang tính dục nhiều không phải là chuyện đơn giản.


- Có cần phải có một tiêu chuẩn là phải người đẹp khỏa thân thì ảnh mới đẹp?

-Có người đẹp thì quá tốt nhưng không nhất thiết như vậy. Chọn một người mẫu trung bình đừng quá tệ, nhưng yếu tố thành công phải là có một bố cục tốt, ánh sáng thích hơp với chủ đề và điều quan trọng hơn hết là bạn muốn diễn tả cái gì của đối tượng mình đang chụp... Tôi có quan niệm rằng đàn bà là một sản phẩm tuyệt vời qua bàn tay sáng tạo của Thượng Ðế - Ngài tạo dựng nên tất những gì có trong vũ trụ và cũng không quên người đàn bà.,

-Cũng có những người nghĩ rằng ảnh đàn bà ở truồng là khiêu dâm anh nghĩ sao về chuyện này ?

- Nên cẩn trọng khi đánh giá về giữa ảnh khiêu dâm và không vì lằn ranh của hai loại ảnh rất mỏng, sự nhầm lẫn này thường về phía người thưởng ngọan không có cái nhìn chính xác khi bắt gặp ảnh khỏa thân.


- Những kỷ niệm về nhiếp ảnh nào anh thấy thú vị nhất?

-Tôi có một kỷ niệm khó quên về bức ảnh : " Cho đời chén ngọt" một cô gái tuổi ngoài đôi mươi gánh chè thưng oằn cả đôi vai đi giữa nắng trưa oi bức Sài Gòn trông bắt thương quá đi thôi. Tôi chụp lén cô mấy bức ảnh xong , bèn kiếm cớ nói chuyện galang với cô hàng chè thưng bằng cách làm sơ sơ cả thảy 12 chén chè. Nấn ná thêm chút nữa để tìm thêm ý cho bức ảnh,- Anh có dự tính gì cho nhiếp ảnh  tôi gọi thêm 2 chén nữa cho thêm phần vui vẻ trước khi chia tay người đẹp bán chè. Báo hại cho tôi, bụng sôi ùng ục và chè thì nó nằm ngang cổ tưởng là theo ông bà rồi.

- Anh cho biết một số hoạt động vê nhiếp ảnh và có dự tính gì trong tương lai ?

- Thường tôi mỗi năm có bày triển lãm ảnh trong dịp chợ tết của cộng đồng người việt tự do ơ Tây Úc, và cũng hi vọng cho ra đời tập sách ảnh đen trắng Phan Vũ Bình

- Anh có nhận xét gì về ảnh nghệ thuật Việt Nam trước và sau 1975 ?

- Những sáng tác nghệ thuật trước 1975 tự do hơn nhiều.  Sau 75 hầu như mọi tác phẩm ảnh nghệ thuật phải sáng tác theo đường lối nhà nước, vào phòng xem triển lãm ảnh rất chán nản vì nhiều tác phẩm phục vụ cho tuyên truyền hơn là nghệ thuật thuần túy. Số lượng người chơi ảnh có nhiều hơn trước, những năm gần đây cũng bớt tuyên truyền hơn , ở hải ngoại xem qua truyền thông  thì thấy rằng sinh hoạt nhiếp ảnh người Việt ở Hoa Kỳ rất phong phú và đa dang…...

- Gia đình của anh có hỗ trợ cho anh trong sáng tác ảnh không ?

- Bà xã tôi  nguyên là người mẫu của tôi nên bao năm nay vẫn ủng hộ tôi hết mình.

- Cám ơn anh về cuộc trò chuyện này, chúc anh thành công nhiều hơn nữa trong sáng tác ảnh nghệ thuật

Sydney - Australia những ngày cuối năm 2008
Nguyễn Ðạo Huân