Ký Ức Chuyến Săn Ảnh Ngày Xưa Của Những Bạn Ảnh Nay Ðã…Gìa !
Nguyễn Đức Cung (11/23/08)






 Ngày nay các bạn ảnh Việt Nam tại hải ngoại, với phương tiện di chuyển, tài chánh và liên lạc với nhau thật dễ dàng, nhanh chóng, đi săn ảnh  là chuyện rất bình thường và đơn giản. Nổi hứng, nhắc điện thoại qua lại là cả một nhóm năm, mười bạn ảnh  có thể sẵn sàng “lên đường”...săn ảnh. Có khi chi vài trăm dặm lái xe, đôi lúc 4, 5 giờ máy bay.

Thế nhưng tôi muốn viết về một chuyến săn ảnh trước đây ở hải ngoại đã diễn ra hơn một phần tư thế kỷ của một nhóm bạn ảnh, nay đã già, thật.. già! Có người đã khuất (anh Trần Cao Lĩnh), có người đã chống gậy, có người đã gác máy vui thú “điền viên…con, cháu”, có người “tuyệt tích giang hồ “ và cũng có người vẫn cầm máy say sưa sáng tác như những ngày còn..“trai trẻ”. đồng thời vẫn đóng góp không ít vào quảng trường nhiếp ảnh Việt Nam hải ngoại.

Ðó là chuyến săn ảnh tại Death Valley tháng 3 năm 1981 khởi đi từ Orange County, tiểu bang California.
  Vào thời điểm 1981, mà có được một chuyến săn ảnh đông đảo quả là khó tưởng tượng, Lý do: vào lúc này, người nào trong nhóm di cư sớm nhất cũng chưa tới 6 năm, có người di tản được vài năm, bằng lái xe không có, công ăn việc làm chưa ổn định, thí dụ  anh Dương Xuân Phương vừa đến Mỹ được vài ngày anh Trần Cao Lĩnh mới từ Anh quốc chân ướt chân ráo tới Mỹ tạm cư tại Seattle xuống thăm California v..v.. trong bối cảnh ấy mà vẫn hăng hái cùng nhau đi săn ảnh, chứng tỏ lòng đam mê nhiếp ảnh phải là thật cao. Thành phần của nhóm bạn ảnh lại càng thích thú vì bao gồm từ những vị bạn ảnh “gạo cội” của ngành nhiếp ảnh nghệ thuật Viêt Nam, đến những bạn ảnh trẻ tuổi mới cầm máy.. Với ký ức cũng đã mòn, tôi còn nhớ  có các anh Trần Cao Lĩnh (nay đã khuất), Nguyễn Huy Trực, Dương Xuân Phương, Lê Văn Khoa, Lê Ngọc Minh, Thái Ðắc Nhã, Võ Văn Thạnh, Ðặng Văn Lợi, Trần chí Trung, Nguyễn Bá Khanh…và một số bạn ảnh tôi quên tên, ngoài ra có hai người khách không chơi ảnh nhưng nổi hứng đi theo đó là nhà văn Mai Thảo và nhà báo Ðỗ Ngọc Yến (bạn rất thân cũa TCLĩnh, nay cả hai cũng không còn nữa) tóm lại là trên dưới 20 người. Chúng tôi khởi đi từ Orange County lúc khuya, dự tính  sẽ đến Death Valley thật sớm để chờ mặt trời lên. Ðoàn xe có khoảng vài xe hơi của Hội Ảnh Nghệ Tthuật Việt Nam (chủ tịch là anh Lê Văn Khoa) và một xe “van” của tôi, trên xe có các anh  TCLĩnh, Lê Ngọc Minh, Nguyễn Huy Trực, Mai Thảo , Nguyễn Bá Khanh… (Chuyến đi săn ảnh này thực sự do Hội Ảnh Nghệ Thuật Viêt Nam tổ chức và hướng dẫn đường đi cũng như điạ điểm phải tới.)

Về  “đồ nghề”, dụng cụ, máy ảnh, ống kính v..v của anh em bạn ảnh chúng tôi hồi đó cũng rất khiêm tốn và “cọc cạch” lắm, máy một hiệu, ống kính một hiệu khác, người nào có trên 2 ống kính được coi là “sang giầu” lắm, riêng một ngoại lệ là anh Lê Ngọc Minh đeo nguyên một bộ máy ảnh rất đắt tiền và một ”bị“..ống kính, NB Khanh cho rằng máy móc chuyến này, chú Minh là… “chiến” nhất!

  Ðúng như dự tính, đoàn xe tới nơi lúc trời còn rất sớm, (Tôi chợt nhớ tới ca khúc Ra Ði Khi Trời Vừa Sáng của  Phạm Ðình Chương tuy không có “Ánh dương nhuộm hồng cánh đồng vàng tươi” nhưng là những đồi cát mênh mông bát ngát tít tận chân trời)  trên xe “van” có cái bếp nhỏ, chúng tôi pha chút cà phê dã chiến, nhấm nháp chờ mặt trời. Thế rồi  theo sự hướng dẫn của anh em HANTVN ánh mặt trời chưa kịp ló rạng, các tay ảnh đã lên đầy các đồi cát, không ai bảo ai, chỉ thấy tiếng máy hình   click !..click !…click!  Sau môt khoảng thời gian say mê, ngất ngây vì lần đầu tiên đứng trước một cảnh thiên nhiên bao la hùng vĩ mà  trước đây chỉ được nghe tiếng qua sách vở, phim ảnh, mọi người bắt đầu hồi tâm và có thì giờ nói chuyện hoặc ngồi nghỉ chút cho khoẻ để rồi lại chụp tiếp, vì theo các anh em có kinh nghiệm cho biết nên ra khỏi đây trước 10, giờ sáng.  Ðúng như chương trình, chúng tôi lên xe ra khỏi xa mạc trước khi trời quá nóng. Chuyến săn ảnh thật ngắn ngủi,(gần 10 giờ lái xe đi,về ) một đêm thiếu ngủ, bụng đói… dù vậy cá nhân tôi sẽ chẳng bao giờ quên được, bởi vì chuyến đi tuy vội vã, và có lẽ không chuẩn bị chi tiết kỹ càng, không cả những  người mẫu đem theo.. Nhưng  ươm  đầy chất  văn nghệ, tràn tình bằng hữu, nhất là trong hoàn cảnh mới xa quê nhà vài năm, già, trẻ, mỗi người một phương, thế mà qui tụ cùng nhau đi săn ảnh, chia sẻ tâm tình vui và đầm ấm như thế! Tôi cũng biết nếu đem so chuyến đi 27 năm về trước này, chẳng thể nào hấp dẫn, đầy đủ tiện nghi, máy móc tối tân và đa dạng bằng những chuyến săn ảnh của các bạn ảnh ngày nay. Tuy nhiên chúng ta đều có chung một điểm: đó là con tim nồng nàn với nghệ thuật nhiếp ảnh, dù ở bất cứ thời điểm và hoàn cảnh nào.

Hy vọng câu chuyện “cổ tích” và vài hình ảnh đính kèm về một chuyến săn ảnh xa xưa, được coi như kỷ niệm đẹp, đồng thời cũng là một chút xúc tác cho sinh hoạt nhiếp ảnh ViệtNam tại hải ngoại ngày nay trong những chuyến săn ảnh huy hoàng và ngoạn muc của các bạn ảnh bây giờ và tương lai /.*

-Ðính kèm một vài hình ảnh của chuyến săn ảnh.từ những âm bản và dương bản đã bạc mầu thời gian!
* Với ký ức đã mòn, nếu các bạn ảnh già thấy thiếu xót, xin bỏ qua!